روش‌های درمان و از بین بردن جای جوش و آکنه صورت
جوش یا آکنه می‌تواند تغییراتی در رنگدانه و تون پوست ایجاد کند، به ویژه اگر پوست زیتونی یا تیره باشد. لکه‌های تیره روی صورت (هیپرپیگمانتاسیون) یکی از مشکلاتی است که به دنبال آکنه ممکن است پیش بیاید و معمولاً ناشی از التهاب جوش‌ها و هیپرپیگمانتاسیون پساالتهابی است. جوش‌هایی که در زمان نوجوانی ایجاد می‌شوند، ممکن است اسکارهای ناخوشایندی روی پوست ایجاد کنند که حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز، جای جوش‌ها به یادگار می‌مانند. اما روش‌های موثری برای رفع جای جوش وجود دارد. استفاده از درمان‌های ترکیبی که به منظور تحریک تولید کلاژن جدید انجام می‌شود، می‌تواند به طور قابل توجهی جای جوش را کاهش دهد.
انواع جای جوش
جای جوش واگنی
جای جوش واگنی اسکار سطحی فرورفته‌ای است که لبه‌های عمودی تیزی روی سطح مقطع دارد و از بالا دایره‌ای یا بیضی شکل دیده می‌شود.
جای جوش دره‌ای شکل
این نوع آکنه اسکار حالتی موج مانند را روی پوست ایجاد می‌کند و معمولاً نتیجه کشیده شدن ساختارهای زیری است.
جای جوش چکشی
جای جوش چکشی حفره‌های کوچک اما عمیقی روی پوست است که به فرورفتگی ناشی از اصابت یخ‌شکن شباهت دارد.
دیگر انواع اسکار
- اسکار هیپرتروفیک (گوشت اضافه): این نوع جای جوش برآمده و غالباً رنگی است.
- اسکار لکه‌ای: این نوع آکنه اسکار ضایعه‌های صافی است که به صورت کمرنگ و پررنگ دیده می‌شود. اگرچه هیچ برآمدگی یا فرورفتگی روی پوست وجود ندارد، اما بسیاری از بیماران این ضایعه را نوعی اسکار محسوب می‌کنند.
- اسکار عمقی divots: این اسکار بسیار عمیق در نتیجه از بین رفتن بافت زیرپوستی ایجاد می‌شود.
اسکار کلوئیدی
اسکار کلوئیدی جای جوش برآمده، قرمز/ ارغوانی رنگی است که به بزرگی ضایعه پوستی اولیه نیست.
روش‌های از بین بردن جای جوش
پزشک بهترین روش رفع جای جوش صورت را با در نظر گرفتن عامل‌های متعدد توصیه می‌کند. بااین حال معمولاً درمان ترکیبی بهترین نتیجه را به دست می‌دهد.
سابسیژن
سابسیژن یکی از روش‌های از بین بردن جای جوش فرورفته است. سابسیژن معمولاً برای از بین بردن آکنه اسکارهای بزرگ یا عمیق توصیه می‌شود. پزشک سوزن مخصوصی را زیر اسکار تورفته فرو می‌کند. علت گود بودن جای جوش غالباً بافت‌های همبندی است که از زیر اسکار را کشیده است.
میکرونیدلینگ
این روش قدیمی اما بسیار موثر برای درمان جای جوش سطحی استفاده از سوزن‌های بلند و نازک به قطر 3 میلی‌متر است که به دستگاه غلطک مانند کوچکی متصل می‌شود و در پوست نفوذ می‌کند. این فرآیند منجر به افزایش تولید کلاژن می‌شود و باعث بهبود آکنه اسکارهای آتروفیک یا "دندانه دندانه" و صاف شدن پوست می‌شود. میکرونیدلینگ نسخه بهبود یافته‌تری از سوزن زدن پوست است که در آن از سوزن‌های نازک به دستگاه استامپ مانندی استفاده می‌شود که بالا و پایین حرکت کرده و هزاران آسیب بسیار جزئی به پوست وارد می‌کند. این روش کمترین تهاجم به پوست را دارد و با دیگر روش‌های جراحی مقایسه شده و اگرچه دوره بهبود کوتاه‌تری دارد، اما نیاز به تکرار درمان بیشتری دارد تا به نتایج مشابه دست یابیم.
ویواسه
ویواسه درمانی غیرلیزری است که در آن از هر دو روش میکرونیدلینگ و رادیوفرکوئنسی (RF) بهره گرفته می‌شود. ویواسه درمانی موثر برای از بین بردن جای جوش صورت و کشیدن پوست است که به ویژه برای پوست‌های تیره‌تر و زیتونی مناسب است. درمان لکه‌های پوستی و هیپرپیگمانتاسیون پساالتهابی به روش ویواسه نسبت به لیزردرمانی خطرها و عوارض کمتری را به دنبال دارد و دوران بهبود آن بسیار کوتاه‌تر از میکرونیدلینگ است.
لایه‌برداری با مواد شیمیایی
لایه‌برداری با مواد شیمیایی روش دیگری برای رفع آکنه اسکارهای سطحی‌تر است. معمولاً برای به دست آوردن نتیجه قابل توجه باید لایه‌برداری متوسط تا عمیق انجام شود، البته با چند جلسه لایه‌برداری سطحی‌تر می‌توان آکنه اسکارهای خفیف‌تر را نیز بدون تحمل دوران بهبود طولانی درمان کرد.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن نیز برای رفع جای جوش مفید است، البته این روش فقط برای از بین بردن جای جوش جزئی و سطحی مناسب است. در این روش پوست تحت مکشی ملایم در تماس با هندپیس پوشیده شده با الماس قرار می‌گیرد که لایه فوقانی پوست مرده را می‌ساید و جدا می‌کند. در نتیجه تولید کلاژن افزایش می‌یابد و جای جوش صورت محو می‌شود. معمولاً بیش از 10 جلسه درمان باید انجام شود، نتایج نیز به اندازه روش‌های دیگر چشمگیر نیست. پس از میکرودرم نیازی به استراحت کردن نیست، فقط پوست اندکی قرمز می‌شود که پس از چند ساعت برطرف می‌شود.
کربوکسی تراپی
در روش کربوکسی تراپی چندین تزریق کوچک با سوزن‌های ظریفی انجام می‌شود که به یک لوله متصل است. از طریق این لوله مقادیر بسیار اندکی از دی اکسید کربن گرید پزشکی با جریانی کنترل شده زیر پوست وارد می‌شود. کربوکسی تراپی درمانی مناسب برای رفع ترک‌های پوستی، جای جوش، شلی و افتادگی پوست و چین و چروک‌های صورت است. چنانچه ابتدا سابسیژن برای آزاد کردن اسکار و پس از آن کربوکسی تراپی به منظور افزایش تولید کلاژن انجام شود، نتیجه بهتری به دست می‌آید.
تزریق ژل
در اکثر موارد بافت زیر پوست در اثر ایجاد جوش، به ویژه آکنه کیستیک، تحلیل می‌رود. چنانچه تحلیل بافت جبران شود، جای جوش نیز از بین می‌رود.
تزریق ژل درمانی سریع و موثر برای جبران تحلیل بافت و رفع جای جوش صورت است. زمانی که ژل زیر اسکار تزریق می‌شود، فرورفتگی پر می‌شود و پوست بالاتر قرار می‌گیرد و صاف می‌شود.
نتایج مورد انتظار
درمان جای جوش شدید صورت دشوار است، بااین حال با بهره‌گیری از درمان ترکیبی می‌توان بهبود چشمگیری ایجاد کرد. بنابراین پزشکان پوست توصیه می‌کنند که برای از بین بردن جای جوش گسترده و جدی درمان ترکیبی انجام شود.
- میکرونیدلینگ روشی مناسب برای از بین بردن جای جوش خفیف تا متوسط است.
- تولید کلاژن جدید و مشخص شدن نتیجه نهایی بیش از 6 ـ 3 ماه زمان می‌برد، بنابراین روند بهبود تدریجی است و بیمار باید 6 ـ 3 ماه منتظر بماند.
- نتیجه تزریق ژل سریع‌تر مشخص می‌شود، البته باز هم باید برای مشاهده نتیجه نهایی به انتظار تولید کلاژن جدید ماند. نتایج برای تمام بیماران یکسان نیست.
تعداد جلسات درمان
اگرچه پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه از بین بردن جای جوش به دست آمده است، اما همچنان رفع جای جوش درمانی دشوار و حساس است. در اکثر موارد بهبودی حاصل می‌شود، اما به دلیل ماهیت ضایعه (اسکار) در اکثر موارد نمی‌توان اسکار را به طور کامل از بین برد. اکثر درمان‌های اشاره شده باید چند بار تکرار شود تا بهترین نتیجه ممکن به دست آید. در تمام درمان‌ها کلاژن‌سازی القاء می‌شود تا نتیجه مطلوب به دست آید. قاعده کلی این است که بین هر دو جلسه درمان حداقل دو ماه فاصله باشد. وقفه بین جلسات درمان به گونه‌ای ایجاد می‌شود که تعادل بین زمان لازم برای تولید کلاژن جدید و خواسته بیمار برای دستیابی به بهترین و سریع‌ترین نتیجه ممکن حاصل شود. تشکیل کلاژن ایجاد تا یک سال پس از درمان ادامه دارد، اما بیماران معمولاً تمایل ندارند که یک سال برای تکرار درمان صبر کنند.
هزینه تقریبی درمان جای جوش
هزینه رفع و از بین بردن جای جوش صورت به نوع درمان یا درمان ترکیبی، بزرگی، عمق و گستردگی اسکار بستگی دارد.
