درمان لک و لکه های قهوه ای پوست صورت و ملاسما
تغییرات رنگدانه‌ای و لکه‌های قهوه‌ای روی پوست غالباً واکنشی به درمان‌های خانگی نشان نمی‌دهد. تقریباً تمامی ما تاحدی با تغییر رنگ پوست مواجه می‌شویم. تغییر رنگ و لکه‌های قهوه ای روی صورت علت اصلی مراجعه بسیاری از بیماران به پزشک پوست است. هر روز زیر نور آفتاب بودن و در فضای باز فعالیت کردن مسلماً به لک شدن پوست منجر می‌شود.
اگر روش‌های مختلفی را برای از بین بردن لک صورت امتحان کرده‌اید، اما هیچ نتیجه‌ای نگرفته‌اید، نگران نباشید، چون در دو سال گذشته روش‌های جدیدتر، دستاوردهای چشمگیری داشته است. امروزه به کمک لیزرهای پیشرفته مخصوص رفع لک و ضایعات پوستی، فرمولاسیون‌های موضعی جدید یا ترکیبی از لیزر و درمان‌های موضعی می‌توانید با لک‌های صورت خداحافظی کنید.
دلیل ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و لکه‌های پیری
پیگمانتاسیون رنگ پوست است که توسط ملانین یعنی رنگدانه‌ای طبیعی تولید می‌شود که رنگ چشم و مو را نیز تعیین می‌کند. اما اگر در یک ناحیه ملانین بیش از حد تولید شود، لکه های قهوه ای رنگی روی پوست ایجاد می‌شود که به هیپرپیگمانتاسیون نیز موسوم است.
انواع لکه‌های پوستی
ملاسما
ممکن است ملاسما در اثر نور خورشید ایجاد شود، اما این حالت نادر است. ملاسما یکی از عارضه‌های شایع پوستی است که بیش از 90 درصد مبتلایان به آن بانوان هستند. چون ملاسما عموماً در میان بانوان باردار مشاهده می‌شود، به "ماسک بارداری" نیز معروف است. این نوع تغییر رنگ پوست به صورت لکه‌های قهوه‌ای رنگ محوی بروز می‌یابد که غالباً روی گونه، پیشانی یا گیجگاه دیده می‌شود. این لکه های قهوه ای، ارثی یا پی‌آمد تغییرات هورمونی مانند بارداری یا یائسگی است. علت اصلی ملاسما تغییرات هورمونی است که در دوران بارداری بروز می‌یابد؛ ملاسما فراورده جانبی مقادیر زیاد استروژن و پروژسترون است که در این دوران حساس تولید می‌شود. این لکه‌ها غالباً روی پیشانی، گونه، چانه و بینی مشاهده می‌شود.
لکه‌های پیری یا کبدی
لکه‌های پیری به لکه‌های صاف خاکستری، سیاه یا گاهی قهوه‌ای رنگی گفته می‌شود که روی سطح پوست ایجاد می‌شود. لکه‌های پیری یا کبدی لکه‌های تیره کوچک‌تری هستند که معمولاً در سالمندانی مشاهده می‌شود که پوستشان سال‌ها در معرض تابش نور خورشید بوده است. لکه‌های پیری غالباً روی صورت، شانه، بالای پشت بدن، بازو و پشت دست ایجاد می‌شود.
کک و مک
کک و مک شایع‌ترین لکهپوستی است که دلیل آن قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید است. کک و مک لکه‌های قهوه‌ای رنگ کوچکی است که معمولاً اطراف بینی، زیر چشم و روی گونه‌ها ایجاد می‌شود؛ البته هر نقطه‌ای از پوست که در معرض آفتاب باشد، مستعد کک و مک زدن است. کک و مک روی پوست‌های روشن ایجاد می‌شود و در میان افراد با موهای قرمز شیوع بالاتری دارد. شدت کک و مک متغیر است، گاهی فقط چند نقطه روی بینی است و گاهی کل پوستی را می‌پوشاند که زیر نور آفتاب هیچ پوششی نداشته است.
هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب
این نوع لک صورت پی‌آمد صدمه یا آسیب التهابی پوست است. بعضی از علل هیپرپیگمانتاسیون پساالتهابی عبارت است از:
- جوش و آکنه: این ضایعات پوستی، به ویژه کیست یا ندول، پس از التیام یافتن لکه‌ی تیره رنگی را روی پوست به جا می‌گذارند.
- درمان نامناسب با لایه‌بردارهای شیمیایی یا جراحی با لیزر به هیپرپیگمانتاسیون می‌انجامد.
- راش‌های پوستی مانند بیماری صدف و اگزما غالباً پوست را تیره می‌کند.
- حتی موارد به ظاهر بی‌ضرری مانند الکترولیز و وکس پا واکنش‌های غیرعادی سلول‌های ملانین را برمی‌انگیزد.
درمان لکه‌های پوستی و کاهش هیپرپیگمانتاسیون
درمان لکه‌های صورت و پوستی از سه اصل کلی زیر پیروی می‌کند:
- رنگ سطحی برداشته می‌شود تا لایه‌برداری طبیعی تحریک شود.
- فعالیت سلول‌های رنگدانه با استفاده از بازدارنده‌های ملانین سرکوب می‌شود.
- علل تولید بیش از حد ملانین تشخیص داده می‌شود تا بتوان از پوست در برابر این عوامل محافظت کرد.
روش‌های درمان موثر
کرم‌های تجویزی
بیشتر کرم‌های تجویزی حاوی ترکیبی از هیدروکوئینون و رتینول هستند که به لایه‌برداری از سلول‌های لک‌پوستی کمک می‌کنند. اما نباید انتظار داشته باشید که به سرعت به نتیجه برسید، باید چندین هفته یا حتی چندین ماه از کرم استفاده کنید و منتظر بمانید. برخی کرم‌های حاوی هیدروکوئینون غلظت بالایی از مواد موثر دارند که ممکن است باعث لک شدن پوست شوند. بنابراین از مصرف خودسرانه این کرم‌ها خودداری کنید و حتماً با متخصص مشورت کنید.
لایه‌بردارهای شیمیایی
اگر لک صورت مقاوم‌تر باشد، بهتر است لایه برداری با مواد شیمیایی را امتحان کنید. بعضی از لک‌های پوستی جدی‌ترند و باید آنها را با لایه‌بردارهای شیمیایی درمان کرد. لایه برداری درمانی ایمن و موثر برای مشکلات رنگدانه‌ای پوستی است.
میکرودرم ابریژن
اگر لکه‌های تیره کمی روی پوستتان وجود دارد، میکرودرم ابریژن را به شما توصیه می‌کنیم. میکرودرم ابریژن رویکردی جامع برای مراقبت از پوست است. در این روش غیرجراحی ایمن و موثر پوست به معنای واقعی کلمه با کریستال‌های بسیار ریز ساییده می‌شود، سپس کریستال‌ها و سلول‌های پوستی تغیر رنگ داده که با سایش از روی پوست جدا شده است با نیروی مکش از روی پوست جمع می‌شود. در این تکنیک سایش ملایمی روی پوست اعمال می‌شود که نتایج رضایت‌بخشی را به دست می‌دهد. ناراحتی ناشی از میکرودرم حداقل است و بیمار می‌تواند بدون نیاز به استراحت فعالیت‌های معمول خود را بلافاصله از پس درمان دنبال کند.
لیزر
اگر تغییر رنگ پوست شدید باشد و به نظر بیاید که این لک‌ها پاک نشدنی باشد، بدون هیچ شک و تردیدی به سراغ پاکسازی با لیزر فرکشنال بروید. البته لیزردرمانی فقط و فقط باید توسط متخصص مجرب انجام شود. لیزرهای جدید بسیار ایمن‌تر از لیزرهای قدیمی هستند، هرچند هنوز هم پس از لیزردرمانی احتمال بروز عوارض وجود دارد. بعضی لیزرها برای پوست‌های تیره‌تر و یا برای بیماران آسیایی مناسب نیست. لیزرهای متعددی وجود دارد که بهترین نوع آن برای هر بیمار متناسب با رنگ پوست و ضایعه پوستی انتخاب می‌شود. پس از درمان لک‌های پوستی با لیزر نیازی به استراحت کردن نیست، اما ممکن است پوست پس تا چند روز قرمز و حساس باشد.
مزوتراپی
مزوتراپی درمانی ایمن و موثر است که برای رفع بسیاری از ضایعه‌های پوستی کاربرد دارد. در مزوتراپی مخلوطی از مواد دارویی و طبیعی مانند ویتامین ث به کار برده می‌شود تا نشانه‌های آشکار ترک‌های پوستی و اختلال‌های رنگدانه‌ای پوستی همچون ملاسما کاهش یابد.
در مزوتراپی تزریق‌های بسیار ظریفی مستقیماً در ناحیه‌های آسیب‌دیده پوست انجام می‌شود. مزوتراپی موثرترین روش برای درمان لک‌های پوستی است که سریع‌ترین نتیجه را نیز به دست می‌دهد.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ با قلم سوزنی MD یکی از روش‌های درمان لک صورت و ضایعات پوستی است. انتظار نداشته باشید که لک‌ها در عرض یک روز ناپدید شود، اما پس از 3 تا 6 جلسه درمان و مصرف فراورده‌های مراقبت از پوست در منزل می‌توانید به تدریج شاهد محو شدن لک‌ها باشید.
حفظ نتیجه
برای حفظ نتیجه و پیشگیری از آسیب‌های رنگدانه‌ای آتی، از پوست در برابر نور خورشید محافظت کنید. لکه‌های پیری و قهوه‌ای رنگ روی پوست ارتباط مستقیم با تماس پوست با آفتاب دارد. بنابراین برای حفظ نتیجه و پیشگیری از آسیب‌های رنگدانه‌ای آتی، از کرم ضدآفتاب فیزیکی حاوی تیتانیوم دی اکسید با SPF چهل و پنج یا بالاتر استفاده کنید. همچنین درمان باید سالانه یا در وقفه‌های زمانی مشخص تکرار شود تا پوست همچنان صاف و بدون لک بماند.
پیشگیری
- پوست را دستکاری نکنید و به جز کرم ضدآفتاب از دیگر فراورده‌های مراقبت از پوست نیز استفاده کنید. فراموش نکنید که کرم ضدآفتاب را هر دو ساعت یک بار تجدید کنید.
- هنگام قرار گرفتن در محیط گرم، زیر نور خورشید، در تماس با انواع اسانس‌ها یا هر آنآن چیزی که احتمال دارد تغییری را در لایه اپیدرم ایجاد کند، مراقب پوست باشید.
- آقایان باید بیشتر از بانوان مراقب موهای درون روییده صورت باشند.
- حتی یک کلاس یوگای داغ یا سونا رفتن نیز ممکن است تغییرات رنگدانه‌ای پوست را به دنبال داشته باشد.
- به خاطر داشته باشید که به محض استفاده از روشن کننده‌های شیمیایی نور خورشید را جذب می‌کنید. کلاه را در روزهای آفتابی فراموش نکنید.
- استفاده از سرم ویتامین ث یا آنتی اکسیدان نیز ضرری ندارد.
