ترمیم و از بین بردن جای زخم و بخیه
هر زمان که پوست آسیب دیده و جراحی یا بریدگی ایجاد شود، معمولاً پس از ترمیم، جای زخم یا اسکاری بر روی پوست باقی می‌ماند. با این حال، فاکتور‌های متعدد می‌توانند بر شدت جای زخم باقیمانده تاثیر گذار باشند. اندازه و عمق زخم، ضخامت و رنگ پوست فرد، و نیز زاویه و جهت ایجاد زخم همگی از عوامل تاثیرگذار در این رابطه هستند. جای زخم روی صورت که معمولاً در نتیجه تصادفات رانندگی، سوختگی و آسیب‌دیدگی ایجاد می‌شود، می‌تواند بر اعتماد به نفس و شرایط ظاهری فرد تاثیر منفی داشته باشد. با این حال، امروزه از روش‌های جراحی ترمیم جای زخم برای کاهش ظاهر اسکار و بهبود شرایط آن استفاده می‌شود. این جراحی‌ها همچنین می‌توانند عملکرد ناحیه آسیب‌دیده را بازیابی کرده و تغییرات پوستی را ترمیم کنند.
انواع اسکارها
انواع اصلی جای اسکار به شرح زیر هستند:
- اسکار هیپرتروفیک- اسکارهای برآمده و قرمز هستند که معمولاً با احساس خارش و درد برای فرد همراه می‌باشند.
- اسکار کلوئید- مشابه اسکارهای هیپرتروفیک هستند، اما گرایش به رشد و گسترش در خارج از مرزهای زخم اولیه ایجاد شده بر روی پوست دارند. این نوع اسکارها می‌توانند با گذشت زمان ضخیم، چروک و محکم شوند. علاوه بر این همواره امکان دارد اسکارهای کلوئید با احساس خارش یا درد همراه باشند.
- اسکار انقباضی- اغلب در نتیجه سوختگی یا آسیب‌دیدگی یک بخش بزرگ از پوست در مواقعی ایجاد می‌شوند که ساختار پوست از بین برود. این نوع اسکارها می‌توانند تاثیر قابل توجه بر ایجاد محدودیت در ارتباط با توانایی حرکتی و انعطاف‌پذیری پوست داشته باشند.
- اسکارهای صورت- شامل جای جوش و نیز زخم‌های باقیمانده از وارد شد ضربه به صورت است. به خاطر موقعیت ایجاد این زخم‌ها بر روی صورت، این نوع اسکارها می‌توانند بر ظاهر و اعتماد به نفس فرد تاثیر منفی قابل توجه داشته باشند.
درمان اسکارهای ناشی از زخم یا بخیه
امروزه انواع مختلفی از روش‌های غیرجراحی و جراحی برای درمان و ترمیم جای بخیه و زخم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب جهت دستیابی به بهترین نتایج ممکن بهتر است ترکیبی از روش‌های جراحی و غیرجراحی برای بیمار مورد استفاده قرار گیرند. به همین خاطر معمولاً به افراد توصیه می‌شود برای اطلاع از بهترین روش مناسب برای رفع مشکل خود با پزشک متخصص در این رابطه ملاقات و صحبت کنند.
روش‌های درمان غیرجراحی
روش‌های درمان غیرجراحی قابل استفاده برای ترمیم اسکار به شرح زیر هستند.
- استفاده از تزریق یا کرم استروئید (کورتیزون)
- استفاده از پوشش‌ها یا بانداژهای ژل سیلیکون
- سرمادرمانی با استفاده از سرد و منجمد کردن سطح اسکار با نیتروژن
- لایه‌برداری شیمایی
- تزریق ژل به بافت نرم شامل تزریق کلاژن، تزریق چربی از بدن خود بیمار و کار گذاشتن پروتز
- رادیودرمانی برای اسکارهای شدید و به عنوان بخشی از فرآیند کلی کنترل و مدیریت اسکار
- درم آبریژن که در آن از ماشین‌های الکتریکی برای برداشتن لایه‌های بالای پوست استفاده می‌شود. این روش مشابه فرآیند سایش پوست (sanding) است. به این ترتیب با بهبود و ترمیم پوست، اسکار ایجاد شده در آن ظاهر بهتری پیدا خواهد کرد.
- تجدید ساختار با لیزر که در آن از پرتو پرتوان لیزر در یک عمق مشخص از پوست برای از بین بردن بافت اسکار استفاده می‌شود. این روش به‌طور خاص برای بهبود ظاهر اسکارهای کلوئید و جای جوش‌های باقیمانده بر روی پوست مناسب است.
روش‌های جراحی
مزایای اصلی استفاده از روش‌های جراحی
- درد و ناراحتی کمتر
- عملکرد و انعطاف‌پذیری بهتر پوست
- افزایش اعتماد به نفس
- کاهش احساس خارش و التهاب شدید در پوست
روش‌های جراحی قابل استفاده برای ترمیم اسکار
افراد مناسب برای استفاده از روش‌های جراحی برای ترمیم اسکار
این درمان احتمالاً برای افراد برخوردار از شرایط زیر مناسب است.
- افرادی که از نظر فیزیکی سالم باشند.
- افرادی که انتظارات واقع‌بینانه از نتایج درمان داشته باشند.
- افرادی که جای زخم آن‌ها با درد و ناراحتی همراه باشد.
- افرادی که جای زخم آن‌ها باعث ایجاد محدودیت‌های حرکتی و انعطاف‌پذیری شده باشد.
- افرادی که جای زخم تاثیر منفی بر اعتماد به نفس آن‌ها گذاشته باشد.
- افرادی که سیگاری نبوده یا مصرف سیگار را ترک کرده باشند.
قبل از عمل جراحی
قبل از عمل جراحی ترمیم اسکار لازم است به نکات زیر توجه شود.
- حفظ و مراقبت از سلامت بدن تا حد ممکن برای کمک به فرآیند بهبودی
- رساندن وزن بدن به سطح مناسب
- صحبت با جراح درباره داروهایی که ممکن است نیاز به توقف مصرف آن‌ها قبل از عمل جراحی وجود داشته باشد.
- ترک سیگار
در این زمان، پزشک جراح از بیمار درباره سوابق درمانی او، از جمله هر گونه مشکل در ارتباط با سلامت، داروهای مصرفی و آلرژی و حساسیت به شرایط خاص، سوال می‌کند. به این ترتیب، ممکن است از بیمار خواسته شود مصرف برخی از داروهای خاص مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، آسپیرین و داروهای حاوی آسپیرین را متوقف کند. همچنین، احتمالاً پزشک از بیمار می‌خواهد مصرف مواد غذایی خاص مانند سیر، ژینگو، جنسینگ و سایر مواد غذایی مانند آن‌ها را متوقف نماید، زیرا مصرف این اقلام می‌تواند بر فرآیند لخته شدن و بی‌هوشی بیمار تاثیر منفی داشته باشد. پزشکان این کلینیک قبل از عمل جراحی، در صورت نیاز، از سایر روش‌های آزمایشی همچون آزمایش خون، عکس‌برداری رادیولوژی و الکتروکاردیوگرافی (برای بررسی شرایط قلب بیمار) نیز استفاده می‌کنند.
روش‌های درمان
روش‌های درمان مبتنی بر عمل جراحی به شرح زیر هستند.
- بریدن جای زخم: در این روش اسکار برداشته شده و با یک یا چند لایه بخیه ترمیم می‌شود. هدف از این کار ایجاد یک لایه نازک‌تر از جای زخم بر روی پوست است که کمتر توجه سایر افراد را به خود جلب کند.
- زد پلاستی یا دبلیو پلاستی: این درمان برای اصلاح و تنظیم مجدد بافت زخم طراحی شده و به‌طور خاص زمانی از آن استفاده می‌شود که جای زخم و اسکار در طول یک شکاف پوستی یا در نتیجه شرایطی مثل سوختگی که باعث ایجاد انقباض در پوست می‌شود، ایجاد شده باشد. به این ترتیب در این حالت جای زخم از یک ناحیه به ناحیه دیگر در طول خط یا شکاف طبیعی پوست منتقل می‌شود تا به این ترتیب ظاهر آن کمتر جلب توجه کند.
- پیوند پوست و جراحی فلپ: این درمان پیچیده‌تر از سایر روش‌های ترمیم اسکار است. این نوع جراحی معمولاً برای جای زخم‌هایی استفاده می‌شود که بخش‌های بزرگ‌تری از پوست را تحت تاثیر قرار داده و باعث ایجاد محدودیت‌های حرکتی یا کشیدگی شدید در پوست شده باشد. به این ترتیب در روش جراحی پیوند پوست، یک تکه از پوست سالم فرد از سایر نقاط بدن وی گرفته شده (ناحیه اهدا کننده) و در محل جدید پس از برداشتن بافت اسکار پیوند زده می‌شود. از طرف دیگر عمل جراحی فلپ پیچیده‌تر از پیوند پوست است، زیرا در این شرایط معمولاً نیاز به انتقال پوست به همراه بافت چربی، رگ‌های خونی و گاهی اوقات عضلات متصل شده به پوست از ناحیه اهدا کننده به ناحیه آسیب دیده وجود دارد.
- گسترش بافت: از این درمان معمولاً برای پوست آسیب‌دیده به خاطر نقص مادرزادی یا سایر مشکلات مانند آن استفاده می‌شود. به این ترتیب یک بالون سیلیکونی زیر پوست فرد وارد شده به تدریج با محلول آب‌نمک پر می‌شود. این شرایط باعث می‌شود پوست فرد کشیده شده و پس از کشیده شدن آن به مقدار کافی، پوست اضافی ایجاد شده در این فرآیند بر روی ناحیه آسیب‌دیده به خاطر جای زخم و اسکار کشیده خواهد شد.
مراقبت‌های لازم پس از عمل جراحی
پزشک معالج معمولاً به بیمار توصیه می‌کند از قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید برای چند ماه اول پس از عمل جراحی خودداری کرده و توضیحات لازم را در ارتباط با موارد زیر در اختیار بیمار قرار می‌دهد.
- نحوه مراقبت از محل انجام عمل جراحی پس از درمان
- داروهایی که لازم است به صورت خوراکی یا موضعی به منظور ترمیم پوست و نیز کاهش ریسک عفونت استفاده شود.
- علائم و نشانه‌هایی که امکان مشاهده آن‌ها در محل جراحی یا مواجه شدن با آن‌ها در ارتباط با وضعیت سلامت عمومی بدن وجود دارد.
- زمان‌بندی جلسه ملاقات با جراح پس از عمل جراحی
هزینه جراحی ترمیم و از بین بردن جای زخم و اسکار
هزینه این درمان به طور خاص به جراح پلاستیک متخصصی که انتخاب می‌شود برای انجام این درمان وابسته است. برخی از عواملی که می‌توانند بر این هزینه تأثیرگذار باشند شامل تجربه جراح، نوع روش درمان انتخابی و موقعیت مطب پزشک معالج می‌باشد. سایر هزینه‌های تأثیرگذار در این شرایط شامل موارد زیر است:
۱. حق‌الزحمه جراح
۲. هزینه بیمارستان یا تجهیزات اتاق عمل
۳. هزینه بی‌هوشی
۴. داروهای تجویز شده
۵. پوشش مورد نیاز پس از عمل جراحی
۶. هزینه آزمایش‌های مورد نیاز برای عمل جراحی
