درمان و از بین بردن جوش صورت و بدن و آکنه
بیشتر افراد در بعضی مراحل زندگی خود، با مشکلات آکنه روبرو میشوند. آکنه یا جوش صورت، یک شرایط پوستی معمولی است که باعث ظاهر نقاط و قرمزیهایی روی پوست میشود. این شرایط میتواند از حداقل تا حداکثر متغیر باشد و ممکن است مناطق مختلفی از پوست مانند صورت، کمر، شانهها و قفسه سینه را درگیر کند. آکنه به طور عمده در نوجوانان دیده میشود، به طوری که تقریباً 8 نفر از هر 10 نفر در محدوده سنی 11 تا 30 سالگی با این مشکل مواجه میشوند. این مشکل در سنین بالاتر کمتر دیده میشود و علائم آن به طور معمول در این سنین کمتر شدت دارند. مهم است بدانیم که آکنه یک عفونت نیست و از طریق تماس با دیگران واگیردار نیست.
انواع آکنه
سرسیاه
اصطلاح پزشکی برای این مشکل، کومرونهای باز است. آنها روزنههای باز دارند و از شاخههای چربی (گلولهچربی) و سلولهای مرده پوست تشکیل شدهاند. بهدلیل روزنه باز، هوا میتواند به فولیکول مو راه یابد که همراه با شاخههای چربی و سلولهای پوست، واکنشی شیمیایی را موجب میشود. این واکنش، رنگ درون فولیکول مو را به سیاه تغییر میدهد و به این ترتیب، جوشهای سرسیاهها بهوجود میآیند.
سرسفید
اصطلاح پزشکی برای این موارد، کومدونهای بسته است. آنها شبیه سرسیاهها هستند به غیر از اینکه فقط یک روزنه بسیار کوچک دارند که هوا را از رسیدن به فولیکول باز میدارد. این فولیکول نمیتواند تغییر رنگ دهد که بدان معنی است که این نوع جوش به رنگ سفید باقی میماند.
پاپول (کورک)
نام دیگر این ضایعه پوستی، کیست است. اینها ضایعات صورتی رنگ و ملتهبی هستند که چرکی نیستند و چربی اضافی و سلولهای مرده پوست فولیکول مو را مسدود کرده و سپس دوباره باز میشود. فشاردادن یا مالیدن روزنه ملتهب پوستی نیز به فولیکول مو آسیب میرساند و منجر به پاپول میشود. پاپولها در سطح پوست بهوجود میآیند.
جوش چرکی
این جوشها شکل پیشرفته پاپولها هستند. آنها به شکل جوشهای کوچک قرمز ملتهب با سر سفید دیده میشوند که چرکی هستند و از غدد چربی، پر از چربی میباشند.
نودول
نودول نوع بزرگتر ضایعه پوستی است که زیر پوست، معمولا در لایه میانی پوست (درمیس) ایجاد میشود. این برجستگی سخت و دردناک از چربی، سلولهای مرده پوست و عفونت از روزنه فولیکول مو که زیر پوست گسترش مییابند، تشکیل شده است.
علل جوش صورت
بسیاری از عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است عامل بروز آکنه باشند. احتمالاً شگفتزده خواهید شد که بدانید آکنه ممکن است ناشی از رژیم غذایی ناسالم (مانند مصرف بیش از حد شکلات) یا عدم رعایت بهداشت، نباشد. در واقع، شستشوی بیش از حد ممکن است این مشکل را تشدید کند. استرس هم ممکن است عامل آکنه نباشد. در دوران بلوغ، هورمون مردانه یا تستوسترون، بیشتری ترشح میکند. این موضوع باعث افزایش تولید چربی در پوست میشود و باعث میشود پوست چرب شود و جوشهای بیشتری بزند. این یکی از عوامل اصلی بروز آکنه در نوجوانان در دوران بلوغ است. اما اگر با آکنه مواجه هستید، همیشه بدان معنا نیست که سطح تستوسترون شما بالا است. به عبارت دیگر، بدن شما ممکن است نسبت به اثرات تستوسترون، حساستر باشد. در خانمها، تغییرات هورمونی قبل از قاعدگی ممکن است آکنه را تشدید کند. همچنین، نوزادان گاهی ممکن است در ماههای اول زندگی، دچار آکنه شوند.
احتمال آن وجود دارد که آکنه در خانوادهها موروثی باشد. بهعنوان مثال، اگر هر دو والد آکنه داشته باشند، احتمال اینکه فرزند آنها نیز درگیر این مشکل باشد، بیشتر است. علل دیگر آکنه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شرایطی مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک و سندروم کوشینگ
- لوازم آرایش چرب
- داروهایی مانند استروئیدهای آنابولیک، پمادها و کرمهای استروئیدی و لیتیوم
علائم
اگر دچار آکنه یا جوش صورت خفیف یا نسبتا شدید هستید، ممکن است پوست چرب داشته و جوشهایی (مانند سرسیاهها) روی صورت، کمر، سینه و شانههایتان داشته باشید. اگر پوستتان ملتهب (متورم) شود، جوشهای قرمز یا زرد (جوشهای چرکی) ممکن است بهوجود آیند. گاهی، جوشهایی که ملتهب میشوند (جوشهای چرکی، نودولها و کیستها) ممکن است دردناک، حساس به تماس و داغ شوند. در آکنه شدید، کیستها ممکن است به هم بپیوندند و یک کیست بزرگتر با التهاب عمیقتر (آکنه کنگلوباتا) تشکیل دهند ولی این موضوعی نادر است.
تشخیص
اگر دچار آکنه هستید و این موضوع بر روی سبک زندگی شما تاثیر گذاشته است، به پزشک مراجعه کنید. پزشک درباره علائم مشکل شما سوالاتی میپرسد و شما را معاینه میکند و ممکن است درباره سابقه پزشکی شما نیز سوال کند. پزشک معمولا میتواند را براساس علائم شما تشخیص دهد. دلیل آن این است که آکنه با الگوی جوشهای روی بدن شما، به راحتی قابل تشخیص است.
درمان جوش صورت
کرمها و لوسیونها
پزشک ممکن است یکی از درمانهای زیر را تجویز کند:
- کرم یا ژل بنزویل پروکساید
- آزلاییک اسید: این یک داروی ضدباکتری است که معمولا بهعنوان جایگزین بنزویل پروکساید استفاده میشود و احتمال اینکه پوست شما را به اندازه بنزویل پروکساید، قرمز یا پوسته پوسته کند، کمتر است.
- لوسیون یا ژل آنتی بیوتیک مانند کلیندامایسین یا اریترومایسین: اینها با کنترل سطوح باکتریهای طبیعی روی پوست، میتوانند به کاهش التهاب (تورم) کمک کنند.
- رتینوئیدهای موضعی مانند ترتینوئین و ایزوترتینوئین: ممکن است زمان زیادی لازم باشد تا این داروها اثر کنند. رتینوئیدها میتوانند کمی پوست را تحریک کنند ولی به مرور زمان این مشکل باید حل شود.
ممکن است نسبت به نورخورشید هم حساستر شوید، بنابراین اگر بیرون میروید، از مقدار زیادی ضدآفتاب استفاده کنید. اگر باردار هستید نباید از رتینوئیدها استفاده کنید زیرا ممکن است به جنین شما آسیب برسانند.
دارو درمانی
اگر درگیر آکنه نسبتا شدید یا شدید هستید، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکهایی مانند اکسی تتراسایکلین، اریترومایسین یا داکسی سایکلین تجویز کند. تعداد دفعات خوردن آنتی بیوتیک در هر روز و مدت استفاده از آن را پزشک تعیین میکند. اکثر افرادی که این درمان را امتحان میکنند طی شش ماه، بهبودی آکنه خود را تجربه میکنند. همچنین، ممکن است کرم یا لوسیونی نیز برای استفاده در همان زمان، برایتان تجویز کند.
پزشک احتمالا داروی رتینوئید خوراکی با نام ایزوترتینوئین تجویز میکند. این دارو مقدار چربی تولیدی پوست را کاهش میدهد. مراقب باشید آکنه شما پیش از بهبود ممکن است وخیمتر شود. ایزوترتینوئین ممکن است موجب خشکی لبها و پوست، سردرد، خونریزی بینی و درد مفاصل شود. اگرچه موارد حساسیت به این دارو نادر است، ولی احتمال کم حساسیت وجود دارد. توصیه میشود بهطور منظم آزمایش خون برای بررسی مشکلات احتمالی، بهعنوان مثال با سطح کلسترول خون، انجام شود.
لیزر درمانی
همه افراد، گاهی دچار آکنه میشوند. بعضی، آنقدر خوش شانس هستند که در دوران نوجوانی آن را پشت سر بگذارند، درحالیکه برخی دیگر، تا بزرگسالی با آن درگیر هستند. به لطف پیشرفتهای حاصل در درمانهای زیبایی، دیگر لازم نیست از درد و شرمساری آکنه نگران باشید.
درمان آکنه با لیزر، روشی موثر و بدون درد برای درمان آکنه و اسکارهای ناشی از آن است. با استفاده از نور ملایم لیزر روی پوست، صورت، کمر، سینه یا دیگر قسمتهای بدن، بدون استفاده از کرمها و پمادهای قوی، از جوشهای چرکی پاک میشود. بهعلاوه، لیزر پوست شما را صاف میکند، اسکارها، بافت ناهموار و هایپرپیگمنتیشن (رنگدانههای بیش از حد) را به حداقل میرساند. نتایج این درمان، بلافاصله قابل مشاهده نیستند. پس از هر جلسه، کاهش تدریجی آکنه را شاهد خواهید بود. تا یک ساعت پس از درمان، ممکن است پوست شما کمی قرمز شود و بهندرت ممکن است نیاز به استراحت پس از درمان داشته باشید.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن درمان بسیار محبوب و جدید برای لایه برداری کم از پوست با کمک دستگاه است. این روش جوانسازی پوست، نسبتا ساده، بدون درد و غیرتهاجمی است و با استفاده از ترکیب یک سر خراش دهنده نازک و مکش خلاء بر روی پوست انجام میشود. معمولا برای میکرودرم ابریژن به هیچ سوزن یا بیحسی نیازی نیست. میکرودرم ابریژن برای افرادی که پوست خسته، آکنه خفیف، تغییر رنگ با آکنه و جای جوش صورت، و اسکارهای (جای زخم) بسیار سطحی آکنه دارند، خیلی مفید است. افرادی با اسکارهای عمیقتر ممکن است درمانهای بسیار طولانیتری نیاز داشته باشند یا از جراحی درم ابریژن یا لیزر منفعت ببرند.
درمان اسکارهای آکنه
احتمال دارد که شانس خوبی داشته باشید و آکنههای جوانی یا نوجوانیتان به لطف نوع پوستتان کاملاً از بین رفته باشد. با این حال، ممکن است بخشی از آن دوران بهصورت اسکار آکنه باقی بماند. برخی اسکارهای آکنه ممکن است به مرور زمان خودبهخود از بین بروند، در حالیکه برخی دیگر به شدت دیده میشوند و حتی ممکن است حالت آبلهگون یا فرورفتگی در صورت ایجاد کنند.
روشهای مختلفی برای بهبود انواع مختلف اسکار آکنه وجود دارد. به عنوان مثال، ساب سیژن یک روش است که برای تضعیف اسکار و تشکیل بافت همبند جدید به منظور کمک به از بین رفتن جای جوش صورت استفاده میشود. ویواسه نیز یک روش درمانی غیر لیزر است که میتواند در بهبود جای جوش صورت بسیار موثر باشد. همچنین، در روش کربوکسی تراپی، با تزریق دیاکسید کربن به زیر پوست، جای جوش به طور چشمگیری از بین میرود.