ممنوعیت تزریق بوتاکس در شیردهی به دلیل انتقال بوتاکس به شیر مادر
مادران می‌توانند پس از زایمان بسیاری از محدودیت‌های دوران بارداری درباره خوراکی‌ها و فعالیت‌های مختلف را فراموش کنند، اما اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه کند، مادر باید مراقب مصرف داروها و فراورده‌های خاص باشد، چرا که بعضی داروها از راه شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. بوتاکس دارویی است که از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم به دست می‌آید و پزشکان مطمئن نیستند که آیا این دارو در شیر ترشح می‌شود یا خیر. سم بوتاکس باعث فلج می‌شود. چنانچه سم بوتولینوم به دست متخصص مجرب تزریق نشود، بسیار خطرناک و حتی کشنده خواهد بود. در نتیجه بسیاری از متخصصین درباره ایمنی تزریق بوتاکس در دوران شیردهی هشدار می‌دهند.
بوتاکس چیست ؟
بوتاکس (سم بوتولینوم A) دارویی است که از باکتری بوتولینوم کلستریدیوم به دست می‌آید و نوروتوکسین نامیده می‌شود. این سم همان سمی است که عامل بیماری خطرناک و حتی کشنده بوتولیسم محسوب می‌شود. نوروتوکسین نوعی سم است که به سیستم عصبی آسیب می‌زند. نوروتوکسین به عصب‌ها و بافت‌های عصبی بدن حمله می‌کند.
کاربردهای بوتاکس
بوتاکس کاربردهای متعددی دارد که یکی از پرطرفدارترین آنها درمان‌های زیبایی است که توسط متخصصین زیبایی و جراحان پلاستیک انجام می‌شود. تزریق بوتاکس در صورت باعث صاف شدن چین و چروک‌ها و خطوط ظریف می‌شود. البته بوتاکس برای درمان فلج مغزی، میگرن مزمن، گرفتگی یا اسپاسم شدید گردن، شقاق، تعریق شدید، انحراف چشم (استرابیسم) و عارضه‌های دیگر نیز به کار برده می‌شود.
ساز و کار تاثیرگذاری بوتاکس
بوتاکس مستقیماً در عضله تزریق می‌شود تا فعالیت عصب‌های ناحیه مورد نظر را مسدود کند و باعث فلج موقت عضلات شود. اثر بوتاکس موقتی است و تزریق باید پس از چند ماه تکرار شود.
عوارض جانبی
عوارض جانبی بوتاکس شامل درد، ورم و کبودی محل تزریق، خشکی دهان، سردرد و خستگی مزمن می‌شود. همچنین ممکن است عوارض جانبی جدی‌تری نیز پس از تزریق بوتاکس بروز یابد. اگر بوتاکس در ناحیه‌ای گسترده‌تر از محل تزریق پخش شود، زندگی بیمار به خطر می‌افتد. در صورت بروز عوارض زیر باید به سرعت با پزشک تماس گرفت:
- دشواری در بلع
- دشواری در صحبت کردن
- ضعف عضله
- اختلال تنفسی
- افتادگی پلک
- تاری دید
- نشانه‌های حساسیت شامل خارش، راش، کهیر و خس خس
هرچند انتظار نمی‌رود که تزریق بوتاکس در دوران شیردهی خطرناک باشد، اما در صورت انجام درمان باید مراقب بروز ناراحتی‌های معده یا نشانه‌های ضعف در نوزاد بود.
بررسی ایمنی تزریق بوتاکس در دوران شیردهی
پژوهشگران در زمینه عوارض بوتاکس برای زنان شیرده مطالعه نکرده‌اند و مشخص نیست که آیا بوتاکس در شیر ترشح می‌شود یا خیر. سم بوتاکس عضلاتی را که در آنها تزریق می‌شود، فلج می‌کند. انجمن پزشکان کودکان امریکا معتقد است که بعید است مقدار بوتاکسی که در درمان‌های زیبایی تزریق می‌شود، به نوزاد آسیب برساند. بنابراین به مادرانی که به فرزند خود شیر می‌دهند یا قصد این کار را دارند، توصیه می‌شود که حتماً درباره تزریق بوتاکس با پزشک مشورت کنند.
تخلیه شیر سینه و دور ریختن آن
در بوتاکس و شیردهی تخلیه شیر و دور ریختن آن روشی است که اگر مادر احتمال دهد مواد مضری موقتاً در شیر سینه‌اش وجود دارد، انجام می‌دهد. مادر به جای شیر دادن به نوزاد، شیر سینه را تخلیه می‌کند و دور می‌ریزد. البته به این ترتیب مواد سمی شیر سینه از بین نمی‌رود. بلکه احتمال انباشته شدن سموم در شیر کاهش می‌یابد و فرایند متابولسیم و خروج سم از شیر و خون تسریع می‌شود. البته باید مدتی صبر کرد تا سموم کاملاً از شیر خارج شود و بعد شیردهی را از سرگرفت. تاکنون هیچ پژوهشی در زمینه مدت زمان خروج بوتاکس از شیر مادر یا طول مدت ترشح آن در شیر انجام نشده است. بوتاکس برخلاف الکل یا داروهای دیگر ماه‌ها در بافت موضعی باقی می‌ماند. در نتیجه روش تخلیه شیر و دور ریختن آن راهکار موثری نیست. اگر به فرزندتان شیر می‌دهید، قبل از تزریق بوتاکس با پزشک مشورت کنید. همان طور که گفته شد هیچ مطالعه‌ای درباره تاثیر بوتاکس در دوران شیردهی انجام نشده است، بنابراین بهتر است تزریق بوتاکس را به بعد از از شیر گرفتن نوزاد موکول کرد.
جایگزین‌های بوتاکس
اگر تزریق بوتاکس توسط متخصص مجرب انجام شود، با شل کردن عضلات اهداف زیبایی و درمانی خود را به جا می‌گذارد. بعضی از کاربردهای بوتاکس عبارت است از:
- پیشگیری از میگرن
- درمان سفتی و گرفتگی عضلانی
- درمان مشکلات عضلانی خاص چشم
- رفع موقت چین و چروک‌ها
- کاهش تعریق زیربغل
چنانچه به این نتیجه رسیدید که مزایای تزریق بوتاکس در شیردهی ارزش پذیرش خطرات احتمالی را ندارد، می‌توانید از روش‌های جایگزین بهره بگیرید.
جایگزین‌های بوتاکس در کاربردهای درمانی
اگر بوتاکس برای درمان یا مدیریت بیماری‌هایی مانند میگرن یا گرفتگی عضله تزریق شود، پزشک درمان‌های جایگزینی را به جای بوتاکس توصیه می‌کند که انجام آنها در دوران شیردهی ایمن باشد. مصرف بسیاری از داروهای میگرن در زمان شیردهی ایمن نیست. بعضی مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن (تایلنول) یا ایبوپروفن (ادویل، مورتین) درد را تاحدی تسکین می‌دهد. پزشک دوز مناسب دارو در دوران شیردهی را تعیین می‌کند. اگر میگرن محرک غذایی داشته باشد، با تغییر در رژیم غذایی نیز می‌توان درد را مدیریت کرد. اگر بوتاکس برای رفع خشکی و گرفتگی عضلات تزریق شود، ماساژدرمانی می‌تواند جایگزین مناسبی برای بوتاکس باشد. همچنین می‌توان داروهای بدون نسخه، مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کرد. ورزش‌ها و نرمش‌های کششی خاص نیز موثر خواهد بود. در هر حال پزشک همواره درمان جایگزین ایمنی را برای مشکلات فوق و عارضه‌های دیگر توصیه می‌کند.
جایگزین‌های بوتاکس در درمان‌های زیبایی
طب سوزنی در صورت یکی از جایگزین‌های متداول بوتاکس است. متخصص سوزن‌های کوچکی را در سطح صورت فرو می‌کند. براساس یافته‌های یک پژوهش، طب سوزنی قابلیت کشسانی پوست را به نحو قابل توجهی بهبود می‌دهد. با این حال پژوهش‌های کافی در زمینه تاثیرگذاری و ایمنی این درمان انجام نشده است. تامین آب بدن و رعایت یک رژیم غذایی متعادل ظاهر پوست را بهبود می‌دهد. رژیم غذایی متعادل سلامت نوزاد را در دوران شیردهی تضمین می‌کند. ویتامین‌ها و دیگر مواد مغذی نیز از راه شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود.
هشدارها
سم بوتولینوم بسیار خطرناک و حتی کشنده است. توصیه‌های زیر را برای پیشگیری از بروز عوارض بوتاکس در شیردهی و بیماری‌های خطرناک رعایت کنید:
-
- تزریق بوتاکس باید توسط پزشک انجام شود. پزشک مقدار مناسبی از این داروی خطرناک را تجویز می‌کند و دارو را دقیقاً در محل مورد نظر تزریق می‌کند.
- به هیچ وجه از گونه‌هایی از سم بوتولینوم که پزشک آن را تجویز نکرده است، استفاده نکنید. ویال‌های بوتاکس که از اینترنت یا منابع نامعتبر خریداری می‌شود، حاوی مقادیر نامناسبی از بوتاکس است. بوتاکس تقلبی، داروهای آلوده، تزریق دارو در دوز اشتباه یا محل نامناسب ناهنجاری‌ها و بدشکلی‌های گوناگونی را ایجاد می‌کند و حتی به مرگ منجر می‌شود.
